DASK Nedir?
2000 senesinde faaliyetlerine başlayan Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK), iş ve işlemlerini 6305 sayılı Afet Sigortaları Kanunu çerçevesinde yürüten, Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı, sosyal sorumluluğu yüksek ve kâr elde etme amacı gütmeyen bir kamu kuruluşudur. Kurumun tüm düzenleme, izleme ve teftiş süreçleri, Bakanlık ile bağlantılı bir merci olan Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK) tarafından titizlikle yürütülmektedir. DASK’ın temel misyonu, deprem ve bu doğal afetin yol açabileceği yangın, patlama, zemin kayması ve tsunami gibi tehlikelere karşı sigorta sahiplerinin konutlarını mali açıdan teminat altına almaktır.
DASK Kime Aittir?
DASK, bizzat sigorta poliçesi yaptıran vatandaşlara, yani halihazırda Zorunlu Deprem Sigortası (ZDS) sahibi olan tüm yurttaşlarımıza aittir. Kurum, sigortalıların ödediği primlerle oluşan kaynakları ve bu fonlarla sağlanan reasürans (yeniden sigorta) güvencesini kullanarak, deprem neticesinde meydana gelen zararları poliçede belirlenen azami tutar dahilinde karşılar.
Zorunlu Deprem Sigortası Nasıl Yaptırılır?
Zorunlu Deprem Sigortası (ZDS) sisteminin işleyişi için DASK, sigorta firmaları, yetkili acenteler ve bankalarla iş birliği halindedir. Ülke genelindeki tüm sigorta şirketleri, acentelikler ve banka şubeleri, ZDS poliçelerini DASK namına tanzim etme yetkisine sahiptir.
Poliçe Düzenlemesi İçin Hangi Bilgiler Gereklidir?
Sigorta belgesi, sigorta yaptıran kişinin mülkiyete dair beyanlarına dayanılarak hazırlanır. Olası bir afet anında, mülk sahibinin belirlenen hasar bedelini poliçe limitleri dahilinde eksiksiz alabilmesi için; gayrimenkulün brüt metrekaresini, inşaat türünü, açık adresini, mevcut hasar durumunu ve binaya dair diğer kritik bilgileri tam ve doğru bir şekilde bildirmesi zaruridir.
Sigorta Teminatı Ne Kadar Olabilir?
Sigorta kapsamındaki ödenecek meblağın tespit edilmesinde, öncelikle Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK) tarafından ilan edilen “Zorunlu Deprem Sigortası Tarife ve Talimatı”nda, mülkün inşaat tarzına göre belirlenmiş olan birim metrekare maliyeti esas alınır. Bu birim maliyetin, sigortalı konutun brüt ya da tahmini yüzölçümü ile çarpılmasıyla elde edilen miktar, teminat tutarının esasını oluşturur. Ancak, bir mülk için belirlenecek sigorta bedeli, poliçe üzerinde tanımlanmış olan en üst teminat miktarını hiçbir suretle aşamaz.
Tarife Nedir?
Tarife, sigorta poliçelerinin temel parametrelerini teşkil eden unsurlardır. Zorunlu Deprem Sigortası (ZDS) tarifesi; 7 farklı risk grubu ve 2 ayrı yapı çeşidine uygun olarak belirlenmiş toplam 14 farklı tarife fiyatını içermektedir. Tespit edilen teminat tutarınızın ilgili tarife fiyatı ile çarpılması neticesinde ödenecek prim miktarı da hesaplanmış olur.
Teminatın Düşük Görülmesi Durumunda Ne Yapılmalıdır?
DASK, Zorunlu Deprem Sigortası’nın bedelini herkesin karşılayabileceği düzeyde tutmayı öncelikli bir hedef olarak benimsemekte ve zorunlu kapsamı belli bir seviyede sabitlemektedir. Buna karşın, daha yüksek bir güvenceye sahip olmak isteyen bireyler, DASK’ın karşılamakla yükümlü olduğu mecburi sigorta meblağının üstüne, özel sigorta şirketlerinden ek (ihtiyari) sigorta yaptırma imkanına sahiptirler.
Poliçenin Yıllık Yenilenmesi Zorunlu mudur?
Zorunlu Deprem Sigortası (ZDS) poliçelerinin geçerlilik süresi bir (1) yıldır ve bu sebeple her sene düzenli olarak yenilenmeleri zorunludur.
Poliçe Yenilemesinden Kim Sorumludur?
6305 sayılı Afet Sigortaları Yasası uyarınca, Zorunlu Deprem Sigortası poliçesini yenileme yükümlülüğü temel olarak sigorta ettirene aittir. Konut kredisi ile ilişkili sigortalarda ise, kredi süresi boyunca yenileme sorumluluğu yine kredi kullanıcısındadır; ancak sigorta sözleşmesinin yenilenmesi hakkında bildirim yapma görevi kredi kuruluşuna yüklenmiştir. Kredi kullanılırken yapılması gereken ZDS’nin, kredi çeken kişi tarafından temin edilmemesi halinde, kredi kuruluşu sigortalıyı bilgilendirerek poliçeyi tanzim eder. Kredi vadesi boyunca sigortalının yenileme yapmaması durumunda da, kredi kuruluşu aynı şekilde sigortalıya bilgi vererek, prim bedelini kendisinden tahsil etmek suretiyle yenileme işlemini gerçekleştirmelidir. Yenileme sürecinde herhangi bir aksaklığın önüne geçmek adına iletişim detaylarınızın daima güncel olduğundan emin olunuz.
Poliçe Yenilenmediğinde Ne Olur?
Mülk sahipleri ve hak sahipleri, sigorta sözleşmelerini yıllık bazda mutlaka yenilemekle yükümlüdürler. Sigorta anlaşmasının poliçede belirtilen sona erme tarihine kadar yenilenmemesi halinde, DASK’ın teminat sağlama sorumluluğu da bu bitiş tarihi itibarıyla derhal son bulur.
Hatalı Metrekare veya Yapı Tarzı Bilgisiyle Poliçe Kesilirse Ne Olur?
Konutun brüt alanı veya inşaat türü hakkında gerçeği yansıtmayan bir beyanda bulunulduğu, deprem felaketinden sonra tespit edilirse, ödenecek tazminat miktarı, tahsil edilen prim ile aslında tahsil edilmesi gereken prim arasındaki orana göre yeniden belirlenir. Bu durum, sigortalının eksik veya hatalı bilgi vermesi nedeniyle hak ettiğinden daha düşük bir hasar ödemesi alarak maddi kayıp yaşamasına yol açabilir.
Eksik Metrekare Bilgisine Dair Örnek
Bir örnekle açıklamak gerekirse: 100 metrekarelik bir mesken için 1.400 TL prim ödemesi yapılarak 600.000 TL teminat sağlandığında, hasar oluşumu durumunda %2 muafiyet düşülerek 588.000 TL ödeme yapılır. Oysa aynı 100 metrekarelik konut 50 metrekare gösterilerek poliçe düzenlenirse, ödenen prim 700 TL’ye düşerken, sağlanan teminat da yalnızca 300.000 TL olur ve hasar sonrası tahsil edilen miktar %2 muafiyetle birlikte 294.000 TL seviyesinde kalır. Bu durumun neticesinde sigorta sahibi, poliçe sırasında 700 TL daha az prim ödemesine rağmen, hasar gerçekleştiğinde 294.000 TL’lik ciddi bir maddi kayıpla yüzleşmek zorunda kalır.
Hangi Binalar Zorunlu Deprem Sigortası Kapsamındadır?
Zorunlu Deprem Sigortası, temel itibarıyla belediye sınırları dahilindeki gayrimenkuller için tasarlanmış bir güvence mekanizmasıdır. Tapu kayıtlı ve şahsi mülkiyete tabi araziler üzerine konut olarak inşa edilmiş yapılar, bu yapıların içinde ticari, ofis veya benzeri amaçlarla kullanılan (örneğin marketler, berberler, avukatlık büroları gibi) bağımsız kısımlar, ZDS teminatı kapsamına dahil edilmektedir.
Zorunlu Deprem Sigorta Bedeli Bir Tür Vergi midir?
Hayır, ZDS bedeli kesinlikle bir vergi niteliği taşımaz. Bu ödemenin, halk arasında bilinen deprem vergisi ile herhangi bir ilişkisi yoktur ve DASK, gelir vergilerinden pay almaz. DASK’ın mali kaynakları yalnızca sigorta sahiplerinin ödediği poliçe primlerinden meydana gelir ve bu birikimler, münhasıran sigortalılara yapılacak hasar tazminatlarını ödemek amacıyla kullanılır. Dolayısıyla DASK, bir sigorta primi olup, gayrimenkulün zarar görmesi durumunda bu prim havuzundan sigorta sahibine ödeme yapılır.
DASK’ın Ödeme Gücü Yeterli midir?
DASK, ödeme kapasitesini bilimsel araştırmalarla oluşturulan modellere dayandırmakta ve çalışmalarını, meydana gelme ihtimali olan en büyük çaptaki deprem senaryosuna göre kurgulamaktadır. Bu sayede Kurum, güvence altına aldığı tüm poliçelerin tazminatlarını ödeme yeteneğine ve yeterliliğine sahiptir.
DASK’a Hasar İhbarında Süre Kısıtlaması Var mıdır?
Sigorta sahipleri, hasar bildirimlerini yaparken herhangi bir zaman kısıtlamasına tabi değildirler; ancak 2 yıllık genel zamanaşımı süresi içinde kalmaları koşuluyla istedikleri zaman ihbarda bulunabilirler. Zorunlu Deprem Sigortası Genel Şartları’nda, “riskin gerçekleştiği öğrenildiği tarihten itibaren en geç on beş işgünü içerisinde DASK’a veya sözleşmeyi yapan sigorta şirketine haber verme” zorunluluğu yer almaktadır. Bu kural, esasen hasarın boyutunu azaltmak amacıyla acil önlemlerin alınmasını temin etmek ve binadaki zarardan sorumlu olabilecek şahıslara karşı hukuki süreçlerin süratle başlatılmasını sağlamak için konulmuştur. Bu düzenleme, sigortalının tazminat hakkını daraltan veya zamanaşımı süresini kısaltan bir hüküm olarak değerlendirilmemelidir.
Kiracı Kendi Adına ZDS Yaptırabilir mi?
Kiracılar, Zorunlu Deprem Sigortası’nı (ZDS) kendi isimlerine düzenleyemezler. Ancak, “Sigorta Ettiren” unvanıyla hareket ederek bu poliçeyi ev sahibinin namına yapabilirler. Tazminat ödemesi ise her koşulda, tapu kaydında “Hak Sahibi” olarak görünen kişiye gerçekleştirilir.
Sigorta Şirketleri, ZDS Olmadan İhtiyari Deprem Sigortası Düzenleyebilir mi?
Zorunlu Deprem Sigortası (ZDS) güvencesi altındaki bağımsız bölümler ve yapılar için isteğe bağlı (ihtiyari) konut sigortası poliçesi düzenleyebilmenin ön koşulu, ilk olarak Zorunlu Deprem Sigortası’nın yapılmış olmasıdır. Eğer binanın toplam değeri, ZDS tarafından sağlanan azami teminat miktarını aşıyorsa, sigorta şirketleri aşan bu kısım için ek konut sigortası poliçesi düzenleyebilirler.
ZDS Poliçesi Yaptırılırken Arsa Değeri Dikkate Alınır mı?
Zorunlu Deprem Sigortası, sadece gayrimenkulün yapısal olarak uğradığı hasarları teminat altına alır. Bu nedenle, sigorta bedeline mülkün arsa değeri dahil edilmemiştir. Bir deprem sonucunda yapı tamamen ortadan kalksa bile, sigorta sahibinin arsa üzerindeki payı varlığını sürdüreceği için, arsa kıymeti tazminat hesaplamasına katılmayarak bu kısım için ödeme yapılmaz.
Kat Mülkiyeti Olmadan ZDS Poliçesi Yapılabilir mi?
Evet, mümkündür. Bir yapının Zorunlu Deprem Sigortası kapsamına girmesi için aranan temel şart; tapu dairesine kayıtlı ve şahsi mülkiyete konu bir taşınmaz (arsa, arazi vb.) üzerinde “konut” amacıyla inşa edilmiş olmasıdır. Dolayısıyla, Tapu Müdürlükleri tarafından tanzim edilen tapu kaydına sahip ve özel mülkiyet niteliği taşıyan binalar ZDS güvencesi altındadır.
Hasar Görmüş Konutlar İçin ZDS Poliçesi Düzenlenebilir mi?
Güvenlik endişeleri nedeniyle yıkılması zorunlu olan ağır hasarlı yapılar, yeniden inşa edilene kadar sigorta kapsamına alınamaz. Orta düzeyde hasarlı binalar için ise sigorta işlemlerinin yürütülmesi, yapıların tamir ve/veya güçlendirme işlemlerinin tamamlanıp bunun belgelenmesine bağlıdır; bu koşullar sağlandığında poliçe düzenlenebilir. Öte yandan, hafif hasarlı ya da hiç hasar görmemiş konutlar, sigorta ettirenin beyanına istinaden sigortalanabilmektedir.
DASK’ın Sağladığı Azami Teminat Tutarı Ne Kadardır?
1 Ocak 2024 tarihi itibarıyla Zorunlu Deprem Sigortası teminatlarında bir güncelleme gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda, inşaat birim metrekare maliyeti 9.408 TL’den 9.645 TL’ye çıkarılmış; azami teminat limiti ise 1.994.419 TL’den 2.044.679 TL’ye yükseltilmiştir. Daha yüksek bir güvence talep eden yurttaşlar, DASK’ın yükümlülüğünde olan bu mecburi sigorta tutarının üzerine, özel sigorta firmaları aracılığıyla üst limit olmaksızın diledikleri kadar ek (ihtiyari) sigorta yaptırabilme hakkına sahiptirler.
Bir Yılda Birden Çok Hasar Olduğunda Tek Ödeme mi Yapılır?
Eğer deprem neticesinde tam hasar oluşursa, tazminatın ödenmesiyle birlikte sigorta teminatı sona ermiş olur. Kısmi hasar durumlarında ise, sigorta meblağı, riskin meydana geldiği tarihten itibaren ödenen tazminat kadar azalır. Bina bir depremle tamamen yıkılıp sigorta bedelinin tamamı karşılanmışsa, poliçe güvencesi sonlanır. Ancak hasar tazminatının alınmasının ardından gerekli onarımlar yapılırsa, bir sonraki hasarda, onarılan kısımların eksper tarafından denetlenmesi neticesinde yeniden ödeme yapılabilir. Bu tür durumlar, aynı poliçe süresi içinde gerçekleşebileceği gibi, birbirini izleyen poliçe dönemlerinde de meydana gelebilir.
Poliçedeki Bilgilerle Tespitteki Bilgiler Farklıysa Hasar Değerlendirmesi Nasıl Yapılır?
Gayrimenkulün brüt yüzölçümü ya da inşaat türü gibi bilgilerinin poliçedeki kayıtlarla uyuşmaması halinde, ödenecek hasar tazminatı miktarı, Zorunlu Deprem Sigortası Genel Şartları’nın C.2 maddesi uyarınca, ödenen prim tutarının ödenmesi gereken prim tutarına oranlanmasıyla tekrar hesaplanır.
ZDS Poliçesi İptal Edilebilir mi?
Zorunlu nitelikte bir poliçe olduğu için Zorunlu Deprem Sigortası (ZDS) normal şartlarda iptal edilemez. Ancak, Zorunlu Deprem Sigortası Genel Şartları C.2 maddesi (“Sigorta Ettirenin Beyan Yükümlülüğü ve İptaller”) doğrultusunda, mükerrerlik (çift sigorta), sigortalı tarafından kasıtlı olarak orta veya ağır hasar durumunun yanlış beyan edilmesi, sigorta vadesi boyunca mülkte yasalara aykırı tadilat yapılması, sigorta konusu yerin deprem dışı bir sebeple tamamen yok olması veya sigortalı yerin ZDS kapsamı dışına çıkması gibi istisnai durumlarda iptali söz konusu olabilir.
ZDS Poliçesindeki Hata Düzeltmeleri veya Menfaat Sahibi Değişikliği Nasıl Yapılır?
Sigorta sözleşmesinin yürürlükte olduğu dönemde, konutun el değiştirmesi gibi sebeplerle menfaat sahibi değişirse, yetkili acenteye veya sigorta şirketine başvurarak bir “zeyilname” (ek belge) tanzim ettirilmesi gerekmektedir. Aynı şekilde, poliçe üzerindeki bilgilerin güncellenmesi ve hatalı kayıtların düzeltilmesi de yine zeyilname ile sağlanır. Gerçekleştirilen tüm bu değişiklikler, zeyilnamenin düzenlendiği tarihten itibaren hüküm ifade etmeye başlar.
Kredi ile Alınan Taşınmazda İpotek Varsa Tazminat Kime Ödenir?
Poliçe veya tapu senedi üzerinde bir ipotek kaydı olması halinde, alacaklı konumundaki bankanın (rehin sahibi) açık ve koşulsuz rızası bulunuyorsa, tazminat ödemesi tapudaki veya veraset ilamındaki hak sahibine yapılır. Ancak, rehin sahibi bankanın muvafakati yoksa, tazminatın tamamı ipotek sahibi bankaya ödenir.
Tapu Sahibinin Vefatı Durumunda Tazminat Ödemesi Nasıl Yapılır?
Tapu sahibi vefat ettiğinde, tazminat alacaklıları veraset ilamında belirtilen mirasçılardır ve ödeme, miras payları oranında gerçekleştirilir.
Kolon Kesilerek Zayıflatılan Binalarda Hasar Ödemesi Yapılır mı?
Sigortalıların kolon kesimi gibi taşıyıcı sisteme zarar veren eylemlerde kasıt veya bilgi sahibi olmama ihtimalleri göz önünde bulundurularak, DASK tarafından hasar tazminatı ödenir. Kurum, bu ödemenin ardından, duruma sebebiyet veren kişi veya kişilere karşı hukuki yollarla rücu (geri alma) davası açar.
Zeyilname Ne Demektir?
Zeyilname, sigorta poliçeleri üzerinde yapılan her türlü revizyon, ilave veya fesih işlemine verilen isimdir. Örnek vermek gerekirse, konut sigortası yapılırken adres ya da yüzölçümü (metrekare) bilgisinde bir beyan hatası olduğu fark edilirse, poliçeye ek olarak bir zeyilname tanzim edilerek kayıtlardaki bu yanlışlığın düzeltilmesi sağlanmalıdır.
Tarife Güncellemeleri Sonrası Teminat Artışı Nasıl Sağlanır?
Zorunlu sigorta uygulamalarında, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (SEDDK) yaptığı tarife güncellemeleri neticesinde teminat miktarının yeniden belirlendiği durumlarda, yürürlükteki mevzuatta söz konusu teminat artışının herhangi bir ek prim alınmadan poliçelere otomatik olarak yansıtılacağına dair spesifik bir hüküm bulunmadığı takdirde; teminatın yükseltilebilmesi için kalan poliçe süresi hesaba katılarak zorunlu olarak ek prim ödemesi yapılması gerekmektedir.
Sigortalının Elektronik İletişim Adresleri Neden Önemlidir?
Sigortacılık kanunları, sigortacının sözleşme öncesinde, imzalanması sırasında ve yürürlükte kaldığı tüm süre boyunca, sözleşmeyi ilgilendiren kritik hususlarda sigortalıyı bilgilendirme zorunluluğunu ortaya koyar. Bu bilgi verme görevinin en süratli yoldan yerine getirilebilmesi amacıyla elektronik posta ve kısa mesaj (SMS) bildirimleri yaygın olarak kullanılmaktadır. Sigortacı tarafından gönderilen elektronik bildirimlerin doğru kişiye ve adrese ulaşabilmesi için, kuruma beyan edilen iletişim numaralarının mutlaka kontrol edilmesi ve varsa hatalı kayıtların düzeltilmesi hayati bir öneme sahiptir.
