Stopaj Nedir?
Stopaj, gelir veya kurumlar vergisine tabi olan kazançların, vergi mükellefine ulaşmadan önce kaynağından kesilmesi işlemidir. Bu kesinti, geliri ödeyen kişi veya kurum tarafından yapılır ve doğrudan vergi dairesine yatırılır. Böylece, vergi beyannamesi verme zorunluluğu olmaksızın verginin tahsilatı sağlanır. Stopaj, diğer vergi türlerinden farklı olarak, beyan usulüne değil, gelirin elde edildiği anda kesinti yapılması esasına dayanır.
Bu sistemin en önemli amaçları arasında vergi toplama sürecini hızlandırmak, devletin vergi gelirlerini güvence altına almak ve vergi kaçakçılığını engellemek yer alır. Stopaj sayesinde, hem bireylerin hem de işletmelerin vergi yükümlülükleri daha kolay ve düzenli bir şekilde yerine getirilir.
Stopaj Nasıl Hesaplanır?
Stopaj hesaplaması, kesintiye tabi tutulacak brüt tutar üzerinden, o yıl için belirlenmiş stopaj oranları dikkate alınarak yapılır. Bu oranlar, her yıl çeşitli ekonomik faktörlere göre güncellenir ve Resmi Gazete’de yayımlanır. Dolayısıyla, doğru bir hesaplama için güncel oranların bilinmesi şarttır. Örneğin, maaş ödemesi üzerinden yapılan stopaj kesintisi ile kira geliri üzerinden yapılan kesintinin oranları farklılık gösterebilir.
Ücret Stopajı Hesaplaması
Çalışanlara ödenen brüt maaştan kesilen ve işveren tarafından vergi dairesine yatırılan vergi türüne ücret stopajı denir. Bu kesinti oranı, çalışanın içinde bulunduğu vergi dilimine göre %15 ile %40 arasında değişebilir. Ücret stopajı, çalışanın brüt maaşından SGK primleri ve varsa diğer istisnalar düşüldükten sonra kalan miktar üzerinden hesaplanır.
Kira Stopajı Hesaplaması
İşyeri olarak kiralanan gayrimenkullerden elde edilen gelirler için uygulanan vergi kesintisine kira stopajı denir. Gelir Vergisi Kanunu’na göre, mülk sahibi gerçek veya tüzel kişiye kira ödemesi yapan kiracı, brüt kira bedelinin %20’sini stopaj olarak kesmek ve ilgili vergi dairesine yatırmakla yükümlüdür. Hesaplama, brüt kira bedelinin beşte biri (%20) alınarak kolayca yapılabilir.
İndirimli Stopaj Nedir?
İndirimli (veya avantajlı) stopaj, mevduat ve katılım hesaplarından elde edilen faiz gelirlerine uygulanan daha düşük oranlı kesintidir.
9/07/2025 tarihi itibari ile açılan veya vadesi yenilenen TL mevduat hesaplarına ödenen faizlerden;
Vadesiz ve ihbarlı hesaplar ile 6 aya kadar (6 ay dahil) vadeli hesaplarda %17,50
1 yıla kadar (1 yıl dahil) vadeli hesaplarda %15
1 yıldan uzun vadeli hesaplarda %10, oranında stopaja tabidir.
Stopaj Ödemesi Ne Zaman ve Nasıl Yapılır?
Stopaj ödemeleri, genellikle yıllık olarak iki eşit taksit hâlinde yapılır. Bu ödemeler çoğunlukla Mayıs ve Temmuz aylarında gerçekleştirilir. Ancak kira stopajı beyanı her yıl Mart ayında yapılırken, ödemeler Mayıs ve Temmuz taksitleri şeklinde gerçekleştirilir.
Vergi Usul Kanunu’na göre, stopajın belirlenen tarihlerde ödenmesi zorunludur. Aksi takdirde, gecikme zammı ve cezai yaptırımlar uygulanabilir. Zamanında yapılmayan ödemeler, ilgili tutarın üç katına kadar ceza ile sonuçlanabilir, bu da vergi mükellefleri için ciddi mali yükler oluşturur. Bu nedenle, stopaj hesaplamalarını doğru yapmak ve ödemeleri düzenli takip etmek büyük önem taşır.
