Emeklilik, pek çok kişi için hem hayallerle dolu bir gelecek dönemi hem de finansal açıdan endişe yaratan bir süreç olabilir. Emeklilikte gelir düzeyinin nasıl korunacağı ve mali açıdan rahat bir yaşam sürdürmek için hangi adımların atılması gerektiği gibi sorular, emeklilik planlamasının temelini oluşturur. Bu tür soruların yanıtlarını ararken, bireysel emeklilik sistemi (BES) gibi uzun vadeli yatırım araçları devreye girer. Ancak BES, yalnızca emeklilik dönemi için mi kullanılır, yoksa finansal anlamda daha geniş bir esneklik sunma potansiyeline de sahip midir? Bu makalede, bireysel emeklilik sisteminin yeni özelliklerini inceleyerek, BES sözleşmelerinin bankalarda kredi teminatı olarak nasıl kullanılabileceğini ve bu süreçte nelere dikkat edilmesi gerektiğini detaylıca ele alacağız.
BES Hesaplarının Kredi Teminatı Olarak Kullanılmasının Önü Açıldı
Türkiye’de giderek daha popüler hale gelen birikim araçlarından biri olan bireysel emeklilik sistemi, katılımcıların emeklilik dönemlerinde mali güvence elde etmelerine yönelik uzun vadeli bir yatırım imkanı sunar. Ancak BES sözleşmelerinin, bazı durumlarda finansal esneklik sağlamak amacıyla alternatif bir yatırım hesabı olarak kullanılabileceği de önemli bir gerçektir.
Son dönemde, bireysel emeklilik sözleşmelerinin bankalar tarafından kredi teminatı olarak kabul edilmesine yönelik tartışmalar somut bir sonuçla neticelendi. 28 Mart 2023 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan düzenleme ile emeklilik şirketlerine, müşterilerinin BES sözleşmelerini kredi teminatı olarak kullanabilmeleri için gerekli yetkiler verildi. 1 Ocak 2024 itibarıyla da bankalardan kredi çekerken bireysel emeklilik sözleşmelerinin teminat olarak gösterilebilmesi uygulaması yürürlüğe girdi. Bu yenilikler, hem bireysel emeklilik sözleşmelerinin sağladığı finansal esnekliği artırmak hem de bireylerin kredi kullanma süreçlerini kolaylaştırmak amacıyla hayata geçirildi.
BES Sözleşmesini Kredi Teminatı Yapmanın Şartları Nelerdir?
Bankadan kredi alırken bireysel emeklilik sözleşmenizi teminat olarak göstermek istediğinizde yerine getirmeniz gereken bazı koşullar bulunur. Bu şartlar genel olarak aşağıdaki maddeleri içerir:
- Alacağın Devri Sözleşmesi Düzenlenmesi: Katılımcılar, BES sözleşmesini teminat göstererek kredi çekebilmek için banka ile bir alacağın devri sözleşmesi imzalamalıdır. Bu süreçte banka, Emeklilik Gözetim Merkezi’nden (EGM), talep edilen kredi miktarı için yeterli birikimin olup olmadığını veya katılımcının devredilebilecek toplam tutarını sorgular.
- Belirli Bir Birikim Miktarına Sahip Olma: BES sözleşmelerinizi kredi teminatı olarak gösterebilmeniz için biriken tutarın, genellikle kredi miktarına eşit veya daha fazla olması gerekir. Bu yeni uygulama ile BES katılımcıları, devlet katkısı hariç birikimlerinin bir kısmını ya da tamamını alacağın devri sözleşmesi ile bankaya devredebilir. Kredi kullanıldıktan sonra, bankaya devredilecek olan bu tutar, emeklilik şirketi tarafından ayrı bir “alacağın devri fonu”nda yatırıma yönlendirilir.
- Düzenli Ödeme Yükümlülüğü: BES sözleşmesini teminat olarak gösterip kredi çektiğinizde, kredi taksitlerini aksatmadan ödemeniz şarttır. Eğer iki taksit üst üste ödenmezse, katılımcıya 30 günlük ek bir süre tanınır. Bu süre sonunda da ödeme yapılmazsa, banka kalan borcunu alacağın devri fonundan tahsil eder.
- Vefat Durumu: Katılımcının vefat etmesi durumunda, banka kalan kredi borcunu emeklilik şirketinden talep eder ve bu tutar, alacağın devri fonundan bankaya ödenir.
BES Teminatıyla Kredi Çekerken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Türkiye’de bireysel emeklilik sözleşmelerinin kredi teminatı olarak kabul edilmesi, BES’in potansiyelini artıran önemli bir fırsattır. Bu sayede BES, sadece emeklilik için birikim yapılan bir araç olmaktan çıkarak, acil nakit ihtiyaçlarına yönelik bir çözüm kaynağına dönüşebilir. Ancak katılımcıların bu imkandan yararlanmadan önce dikkatli bir araştırma yapması, sözleşme detaylarını iyi anlaması ve finansal danışmanlardan destek alması büyük önem taşır.
- Devlet Katkısı Teminat Kapsamına Girmez: Unutulmaması gereken en önemli noktalardan biri, kredi teminatı olarak gösterilebilen tutara devlet katkısının dahil olmadığıdır. Dolayısıyla, sadece devlet katkısı hariç birikimleriniz teminat olarak kullanılabilir.
- Teminat Tek Bankada Geçerlidir: BES sözleşmeniz, yalnızca tek bir bankadan çekilecek kredi için teminat olarak gösterilebilir. Birden fazla bankadan kredi kullanmak istediğinizde, diğer bankalarda bu sözleşmeyi teminat olarak sunamazsınız. Ancak birden çok BES sözleşmesi, tek bir bankaya teminat olarak devredilebilir.
- Sözleşmeyi İptal Edemez ve Taşıyamazsınız: Sözleşmenizi kredi teminatı olarak kullandığınızda, bu sözleşmeyi iptal etme veya birikiminizi başka bir BES şirketine transfer etme hakkınız ortadan kalkar.
BES’in Yeni Yüzüyle Finansal Esnekliğinizi Artırın
Bireysel emeklilik sözleşmelerinin bankalarda kredi teminatı olarak gösterilebilmesi, BES’in potansiyelini önemli ölçüde artıran ve katılımcılara finansal esneklik sağlayan dikkate değer bir yeniliktir. Bu düzenleme sayesinde BES, yalnızca emeklilik dönemi için birikim yapmanın ötesine geçerek, acil nakit gereksinimleri için de değerlendirilebilecek bir kaynak haline gelmektedir.
Ancak, bu fırsattan yararlanmaya karar vermeden önce gerekli tüm incelemelerin yapılması, sözleşmenin ayrıntılarının tam olarak kavranması ve uzman bir finansal danışmandan destek alınması kritik öneme sahiptir. Unutulmamalıdır ki, teminat olarak gösterilebilecek tutar devlet katkısını içermez ve bu imkan, sadece tek bir bankadan kullanılacak krediler için geçerlidir.
BES Teminatlı Kredi Nedir?
Bireysel emeklilik sisteminde (BES) biriktirdiğiniz fonları güvence olarak kullanarak bankalardan alabileceğiniz bir tüketici kredisi çeşididir.
BES Teminatlı Kredinin Avantajları Nelerdir?
Bu kredi türü, genel tüketici kredilerine kıyasla daha avantajlı koşullar sunabilir. En önemli avantajlarından biri, teminat olarak gösterdiğiniz birikimlerinizin BES hesabınızda kalmaya ve değerini artırmaya devam etmesidir. Bu sayede, finansman ihtiyaçlarınızı karşılarken bireysel emeklilik sistemindeki kazanımlarınızı ve haklarınızı kaybetmemiş olursunuz.
Ne Kadar Kredi Çekebilirim?
Çekebileceğiniz kredi miktarı, BES hesabınızdaki birikimlerinizin büyüklüğüne bağlıdır. Teminat olarak gösterebileceğiniz birikim tutarını öğrenmek için “BES Mobil” uygulamasını kullanabilirsiniz.
Ödeme Seçenekleri Nasıldır?
Kredinizi avantajlı faiz oranı ile kullanabilir, ödemelerinizi aylık eşit taksitli olarak yapabilirsiniz.
Bireysel Emeklilik Teminatlı Krediden Nasıl Faydalanabilirim?
Kredi karşılığında teminata alınacak BES birikimleriniz, talep edeceğiniz kredi tutarının 1,2 katı olmalıdır. (Örneğin 100 bin TL’lik bir kredi talebiniz için 120 bin TL’lik bir birikim teminat olarak alınır.)
Kredi Başvurusu Nasıl Yapılır?
BES teminatlı kredi sunan bankalar aracılığıyla başvuru yapabilirsiniz. Bu bankalar arasında Albaraka Türk Katılım Bankası, Halkbank, NKolay, Türk Ekonomi Bankası, Türkiye İş Bankası ve T.C. Ziraat Bankası bulunmaktadır. Başvurunuzu bu bankaların internet veya mobil bankacılık kanallarından ya da doğrudan şubelerine giderek gerçekleştirebilirsiniz.
